میزان علاقه به مطالعه و یادگیری در اولین سالهای زندگی و حتی قبل از ورود به مدرسه شکل می گیرد . خواندن قصه وشعر ، کشیدن نقاشی وانجام هر نوع فعالیت هنری ، اجتماعی، ورزش ومهارت های فردی در سنین پائین برای کودکان یک نوع آموزش محسوب می شود .
خانواده در برنامه ریزی و ایجاد عللاقه به مطالعه در فرزندان نقش مهمی را ایفا می کند و شناخت دقیق نسبت به فرزندان و شناسایی نیازهای اساسی آنها می توانند کمک موثری بر روند رشد ذهنی وتحصیلی آنها داشته باشند.
چگونه لذت مطالعه را در کودک خود افزایش دهیم؟
برخی والدین فکر میکنند یادگیری مطالعه، از زمانی آغاز میشود که کودک بتواند الفبا را به خاطر بسپارد و کلمات را تلفظ کند. اما واقعیت این است که اساس مطالعه، خیلی زودتر از اینها شکل میگیرد. برای مثال عادات مطالعه شما، میزان اهمیتی که به کتاب خواندن برای فرزنذتان می دهید و یا حتی زمانهایی را که صرف یادگیری و مطالعه برای خود می کنید، به نوعی مطالعه و خواندن در کودکتان را پایهریزی میکنید. مهمترین مسئله این است که آموزش مطالعه به کودکان، تبدیل به کاری می شود که به احساس نزدیکی بیشتر کودکان به والدین در زندگی می انجامد. در این جا برای خانوادهایی که میخواهند به کودکانشان کمک کنند تا به مطالعه و کتابخوانی علاقه مند شوند، پیشنهادهایی شده است:
برخی از کودکان عادات مطالعه بسیار خوبی را دنبال می کنند در حالی که برخی دیگر از آنها در مطالعه کردن با مشکل مواجه هستند. آموزش روشهای صحیح مطالعه به کودکانی که دارای عادات نامناسب و اشتباهی هستند، باعث می گردد که هم والدین و هم کودکان از مطالعه کردن لذت ببرند. این مقاله در مورد تعدادی از مهارتها و نکات کلیدی صحبت خواهد کرد که والدین با رعایت آن خواهند توانست عادات و مهارتهای درست مطالعه را به کودکان خود بیاموزند:
گام اول
به کودک خود کمک کنید تا اهمیت عادات خوب مطالعه را بیاموزد و به او نشان دهید که به کار بردن مهارتهای درست مطالعه، نه تنها در حال حاضر برای وی مفید است بلکه در آینده نیز برای او موثر خواهد بود. به کودکان اهمیت مطالعه برای یادگیری را توضیح دهید و شک نداشته باشید که معلمان آینده فرزندتان کم کم در طی دوران تحصیل کیفیت مطالعه را به آنها خواهند آموخت اما زمانی که فرزندتان در منزل است، این وظیفه بر عهده شماست که روشهای مطالعه را به او آموخته و اجرای آن را تحت نظارت خود داشته باشید.
گام دوم
یک مکان ساکت و خلوت برای مطالعه فرزندتان اختصاص دهید. تلویزیون را خاموش کنید. تقریبا بعید است که تلویزیونمشغول نمایش یک برنامه جذاب کارتونی باشد و فرزند شما بتواند به مطالعه اش ادامه دهد. اگر در خانه ای زندگی می کنید که کامپیوتر بخش عمده ای از اوقات فراغت فرزندتان را به خود اختصاص می دهد، در هنگام انجام تکالیف فرزندتان، کامپیوتر را خاموش کنید.
شناخت دقیق نسبت به فرزندان و شناسایی نیازهای اساسی آنها می توانند کمک موثری بر روند رشد ذهنی وتحصیلی آنها داشته باشند
تلویزیون و کامپیوتر از مهم ترین عوامل حواس پرتی در کودکان هستند که نقش مهمی در افت یا حتی شکست تحصیلی کودکانایفا می کنند بنابراین یک اتاق خلوت و ساکت را برای مطالعه کودکتان انتخاب کنید. برای وی توضیح دهید که یک محیط ساکت به وی کمک می کند تا بتواند مطالب و محتوای درسی را بهتر در ذهن خود سازمان بندی کنید اما از طرف دیگر برای اجرای این موارد خیلی مهم است که قوانین ثابت، مشخص و کاملی را برای زمانهای مطالعه فرزندتان مشخص کنید.
گام سوم
زمانی که کودکتان در حال مطالعه و درس خواندن است در کنار وی حضور داشته باشید. حضور شما هم اهمیت مطالعه را به فرزندتان نشان می دهد و همچنین این در دسترس بودن باعث می گردد که فرزندتان اگر سوالی داشته باشد به راحتی از شما بپرسد. این مهم است که والدین به کودک خود نشان دهند که یادگیری فرزندشان برای آنها بسیار مهم و البته جذاب بوده و در آن مشارکت دارند. زمانی که کودکتان درک کند که شما در فرآیند یادگیری در کنار او بوده و وی را حمیات می کنید، او خواهد توانست با پشتکار و جدیت بیشتری به مطالعه بپردازد.
گام چهارم
با پرسیدن نکات کلیدی و مهم از فرزندتان فرآیند یادگیری را در وی تسهیل کنید. پرسیدن این نکات به کودک شما کمک خواهد کرد که در هنگام مطالعه ذهن خود را بیشتر درگیر محتوایی کند که مشغول مطالعه آن است. این سوالات چالشی برای ذهن جوینده کودکتان خواهد بود و وی را تحریک خواهد نمود که تلاش و پیگیری بیشتری جهت پاسخگویی به این سوالات نماید. بیشتر کودکان از یادگیری لذت می برند اما از مطالعه وحشت دارند. بهتر است که اوقات مطالعه را برای وی به زمانهایی سرگرم کننده و فرحبخش تبدیل کنید.
گام پنجم
سعی کنید با موارد درسی فرزندتان آشنا شوید. همانطور که می دانید متون و محتواهای درسی پایه های مختلف درسی، مرتبا در حال تغییر است و حتی والدینی که تحصیل کرده هستند به علت این تغییر و تحولات دایمی، گاه نمی توانند کمک زیادی به فرزندان خود بنمایند لذا با آشنا شدن و یا حتی یادگیری مطالب درسی فرزندتان(به خصوص در دوران ابتدایی) بهتر می توانید به او در یادگیری مطالب درسی کمک کنید. برای مثال تصور کنید فرزندتان در حال یادگیری روش تقسیم است ولی روشی که در کتابهای درسی وی ارایه شده با روشی که شما در گذشته آموخته اید کاملا متفاوت است. بنابراین اگر شما با این روش آشنایی کامل ندارید برای کمک کردن به فرزندتان باید سعی کنید این روش را بیاموزید و سپس از این طریق بیشتر و بهتر می توانید در یادگیری دروس، فرزندتان را همراهی کنید.
آموزش مطالعه به کودکان، تبدیل به کاری می شود که به احساس نزدیکی بیشتر کودکان به والدین در زندگی می انجامد
گام ششم
محدودیتهای کودکتان را بشناسید. هر کودکی مانند هر بزرگسالی دارای توانایی های یادگیری منحصر به فرد و ویژگی های یادگیری مخصوص به خود است. شناخت همین محدودیتها، شاه کلیدی است که به فرزند شما کمک خواهد کرد که از مهارتهای موثر مطالعه استفاده نمایید. برای مثال برخی از بچه ها می توانند ساعتها مطالعه کنند بدون اینکه خسته شوند در حالی که برخی دیگر نیاز دارند که به طور منظم از فاصله های استراحتی ۱۵- ۲۰ دقیقه ای بهره بگیرند. این روش به شما کمک خواهد کرد تا محدودیتهای یادگیری فرزندتان را بشناسید و به او در این زمینه راهنمایی های لازم را ارایه دهید تا قبل از خستگی شدیدی یا از دست دادن تمام انرژی خود بتواند در مطالعه و درس خواندن موفق گردد.
برگرفنه از آکاایران
مقاله روانشناسی کودک