اگر سن کودکتان طوری است که میتواند نظر بدهد هیئتی که قرار است بروید را با مشورت او انتخاب کنید و اگر سنش در این مورد کم است خودتان هیئتی را انتخاب کنید که همسالان او در آن هستند و او میتواند دوستان خوبی آنجا پیدا کند.
در ايام عزاداري فرصت مناسبی برای کودکان فراهم است که از این مراسم بهره ببرند. اما باید توجه داشت که کودکان وضعیتشان با بزرگسالان متفاوت است و برای اثرگذاری تربیتی این ماه باید نکاتی را مورد توجه قرار داد تا شاهد تاثیرگذاری منفی در روحیات آنها نباشیم. در این یادداشت نکاتی را جمعآوری کردهایم که بهتر است برای شرکت در مراسم عزاداری به همراه کودکان، آنها را رعایت کرده و به کار ببندید.
عصبانیت ممنوع
کودک خود را برای زودتر آماده شدن و رفتن به هیئت دعوا نکنید. برخورد تند و تحکم آمیز شما در ذهن او ثبت خواهد شد. نگذارید کودک با این رفتارتان از رفتن به هیئت دلزده شود. به یاد داشته باشید که شرکت در مجالس عزاداری باید بر رفتار شما تاثیر مثبت بگذارد و کودک باید شاهد بهتر شدن رفتار شما در این ماه باشد.
مراسم طولانی برای کودک خسته کننده است
کودک را نباید زیاد در مراسم عزاداری نگه داشت به ویژه در فضای تاریک.
اسباب بازی و غذا را فراموش نکنید
در مراسم عزادارای نباید مانع بازی کردن کودک شوید. به ویژه اینکه مدام مورد شماتت قرار بگیرد. در هر حال او یک کودک است و نباید از او انتظار داشت که یک گوشه بنشیند و مثل بزرگترها عزاداری کند. اگر میتوانید هیئتی را انتخاب کنید که برای بازی بچهها مکان مخصوصی در نظر گرفته است. یادتان نرود برای کودکان زیر چهار سال اسباببازی، کاغذ، مدادرنگی و غذا همراه خود داشته باشید.
اشکهای مادر
کودکانی که در سنین پایین هستند معمولا از دیدن گریه مادر خود ناراحت میشوند، چرا که آنها تفاوت گریه در روضه و گریههای دیگر را نمیدانند. برای اینکه خاطره بدی در ذهن کودک باقی نماند بهتر است که مادر مقابل چشم فرزند خود گریه و شیون نکند. همچنین در مراسمی که روضه باز خوانده میشود و دیگران به خود لطمه میزنند شرکت نکنند و در آن لحظات به فضای دیگری بروند و حواس کودک خود را از این مراسم پرت کنند.
عزادار کوچک
برای کودک خود وسایلی مانند طبل کوچک، شال و کتابهای عکسدار مرتبط با ماه محرم تهیه کنید. کودک و به خصوص نوجوان خود را تشویق کنید که در تدارک مراسم عزاداری شرکت کنند. نصب پرچم و پذیرایی از مهمانان آنها را بر سر شوق آورده و به این وسیله میتواند مسئولیت پذیری را تمرین کند.
دوستی
اگر سن کودکتان طوری است که میتواند نظر بدهد هیئتی که قرار است بروید را با مشورت او انتخاب کنید و اگر سنش در این مورد کم است خودتان هیئتی را انتخاب کنید که همسالان او در آن هستند و او میتواند دوستان خوبی آنجا پیدا کند.
حواستان به تذکرات باشد
حواستان باشد که برگزارکنندگان مراسم عزاداری در کمال آرامش با کودکان برخورد کنند؛ به ویژه سخنرانان و مداحان مدام به آنها تذکر ندهند و خاطره بدی در ذهن کوکان ایجاد نکنند.
نیکی کردن
نیکی کردن را به کودکان خود آموزش دهید. میتوانید برای این کار همراه کودک خود نذری بپزید و اگر او در سنی است که میتواند کمک کند از او بخواهید که نذریها را بین همسایهها یا مردم عزادار تقسیم کند. همچنین میتوانید کارهای خوب دیگری مثل رعایت حال همسایهها، احترام به سالمندان، پاکیزه بودن و دروغ نگفتن را هم به کودک خود در این ماه آموزش دهید.
عزاداران کوچک در مدرسه
معلمان میتوانند در این ایام از تکالیف درسی دانشآموزان خود کم کنند و دلیل این کار را تشویق به شرکت در مراسم عزاداری عنوان کنند. همچنین آنها میتوانند تکالیفی مرتبط با این ماه به دانشآموزان خود بدهند. مثلا از دانشآموزان خود بخواهند انشایی درباره ماه محرم و حال و هوای آن بنویسند یا در سر کلاس درس درباره ماه محرم و آداب شرکت در عزاداریها با دانشآموزان خود صحبت کنند. همچنین برپایی مراسم کوچک عزاداری با تلاش خود دانشآموزان در این زمینه بسیار موثر است.
به سوالات کودکان چگونه جواب میدهید؟
اگر کودکتان سوالاتی از ماجرای کشته شدن امام حسین (علیهالسلام) و یارانشان پرسید، لازم نیست همهی ماجرا را با جزئیات برایشان شرح دهید. بلکه با زبان ساده و کودکانه برای او از مهربانیهای امام حسین (علیهالسلام) با کودکان، رابطه مهربانانه حضرت زینب (سلامالله علیها) و برادرشان و داستانهایی از کودکی امام حسین (علیهالسلام) تعریف کنید. بیان چنین ماجراهایی به صورت داستان ماندگاری بیشتری در ذهن کودک دارد و باعث میشود ذهنش از موضوعات ناراحتکننده واقعه کربلا منحرف شود. برای اینکه دستتان در تعریف داستان از امام حسین (علیهالسلام) باز باشد کتابهای داستانی را که در این زمینه در کتابفروشیها موجود است، تهیه کنید.
خاطرتان باشد بسته به سن و سال کودک ماجراهای بیشتری از کربلا میتوانید بازگو کنید اما از جزییات با آنها سخن نگویید، درک عظمت ماجرا برای کودکان سنگین است و فقط آنها را دچار ناراحتیهای عمیق و تصویرسازیهای اغراق شده میکند که نتیجه مثبتی در پی نخواهد داشت.
شکلگیری هویت دینی
در این ماه میتوانید بسیاری از اشکالات شخصیتی و تربیتی کودکان خود را اصلاح کنید و با شرکت دادن او در مراسم عزاداری، انحرافات آینده او را کاهش دهید. به بهانه این ماه میتوانید با کودک خود درباره موضوعاتی مثل فداکاری، ظلمستیزی، یاری مظلومان صحبت کنید و او را با نماز و دعا هر چه بیشتر آشنا کنید. هویت دینی فرزندان به ویژه نوجوانان در این ماه میتواند به صورت بهتری تشکیل شود.
خانههای عزاداران
در ماه محرم با نصب پرچم در خانه میتوانید حال و هوای این ماه را به خانه بیاورید. به این ترتیب به کودک خود میآموزید که در ماه محرم نه تنها در بیرون از خانه بلکه در خانه هم عزادار صاحب این ماه هستیم. برای نصب پرچم از کودک خود نظر بخواهید و با انجام این کار به شخصیت او احترام بگذارید. همچنین میتوانید از کودک خود بخواهید که یک روز همکلاسیهای خود را به خانه دعوت کند و با آنها یک مراسم عزاداری کوچک برپا کند. همچنین برای این مراسم عزاداری میتوانید کودکان حاضر در مجتمع مسکونی خود را گرد هم جمع کنید.